Factcheck: de ‘Jopen’ van 112 liter

De mythische 'jopenvaten' op de stadswallen van Haarlem. Naar Nicolaes Pietersz. Berchem, Rijksmuseum.Dit jaar mag ik Jopen feliciteren: dertig jaar geleden kwam de brouwerij met zijn eerste bier en nog altijd vloeit de tapkraan rijkelijk daar in Haarlem. Dat is wel een feestje waard! Alleen, waar komt die naam ‘Jopen’ vandaan? Van de vaten van 112 liter waar het Haarlems bier in vervoerd werd, zo wil het verhaal. Dat wilde ik al een tijdje checken. (meer…)


De evolutie van Luiks bier

Bieren veranderen door de tijd heen. Ook al worden ze door dezelfde brouwer gemaakt, ook al blijven ze dezelfde naam dragen. Zelfs pils is niet immuun: op dit moment wordt het in Nederland, onder de invloed van de populariteit van IPA, steeds bitterder. Dat terwijl het een paar jaar geleden juist steeds zoeter aan het worden was! Een simpel pils als het Brouwers-bier van Albert Heijn pils is tegenwoordig gedryhopt, maar in 2002 kondigde de Appie nog aan zijn pils juist een ‘minder bittere en vollere smaak’ te gaan geven.[1] Een mooi voorbeeld uit het verdere verleden is de smaakevolutie van het Luiks bier, dat van fris, licht speltbier naar gerijpt bruin gerstebier ging. Hier het hele verhaal, met recept! (meer…)


Nederlandse faro en lambiek revisited

Bierbrouwerij De Sleutel Dordrecht 1928 (detail) - Bron: geheugenvannederland.nlDe vorige keer heb ik uiteengezet wat lambiek-mythbuster Raf Meert zoal had uitgevonden over de geschiedenis van deze mooie biersoort uit Brussel en omgeving. Kort samengevat: alles wat lambiekbrouwersclub HORAL en zelfbenoemde autoriteiten als bierschrijver Jef van den Steen tot nu toe hierover hadden beweerd, is helaas beschamende kletskoek. In werkelijkheid gaat dit bijzondere rinzige bier niet verder terug dan de achttiende eeuw en het bevatte veel meer tarwe dan nu. Aanvankelijk was faro de sterkste soort geel bier, maar toen verscheen de nog sterkere lambiek. En nu dus mijn duit in het zakje: hoe passen de Nederlandse faro’s en lambieken in dit verhaal? Een beetje een specialistisch praatje, maar dat mag wel op zo’n blog als dit. (meer…)


Brand sinds 1340, sinds 1971

Brand bier EX 60 - ReclameArsenaal.nl (bijgesneden)Op een site als Verloren Bieren zal ik er toch een keer aandacht aan moeten besteden: wat is de oudste brouwerij van Nederland? En vooral: hoe lang is dat al zo? Trots vermeldt het etiket van Brand uit Wijlre het jaartal 1340. Ach ja, marketing. De aloude aartsvijand van de waarheid.

(meer…)


Een brouwtje Brabands Witbier in 1820

Paul van Alff, Achtergevel van bierbrouwerij 't Scheepje in Haarlem, 1916, Noord-Hollands archiefVorige week keken we naar een extreem zwaar ‘Engels bruin’ Haarlems bier uit 1820. In hetzelfde brouwboek, pal daaronder, staat weer iets totaal anders: een ‘brouwtje Brabands wit bier’. Met boekweit.

(meer…)


Extreem zwaar ‘Engels bruyn’ bier uit Haarlem

Arctic aleIneens merk ik dat ik de laatste tijd weinig recepten heb gegeven. Dat gaan we dus even snel goedmaken. Meteen maar een van de allerraarste bieren die ik in de brouwboeken heb gevonden: een ‘Engels bruyn’ bier uit Haarlem anno 1820. Misschien wel het zwaarste bier dat ik tot nu toe ben tegengekomen.

(meer…)


Loender bier – een recept anno 1825

Loender bier flessenEn nu gaan we brouwen met scharlei. Loender bier kwam oorspronkelijk uit Loenen, zoals we in de vorige post zagen. Het komt echter ook voor in de negentiende-eeuwse brouwverslagen van brouwerijt ’t Scheepje in Haarlem. In 1817 werd Loender bier daar gemaakt van 4% tarwemout, 17% haver, 8% spelt, 21% wintermout (van gerst) en 50% zomermout. Hiervan werden de kwaliteiten 12-gulden, 8, 6, 4 en kuit getrokken.[1]

(meer…)


Loender Bier

Loenen aan de VechtKeken we gisteren naar het brouwkruid scharlei, vandaag gaan we kijken naar een bier dat ermee gemaakt werd. Een tijdje geleden schreef ik op Dossier Hop al over Loender bier, met een oud brouwverslag erbij uit Haarlem anno 1825… en dat heb ik nagebrouwen. Hier een nieuwe versie van het artikel. (meer…)