Het is september, dus de hop wordt geoogst. In België is de hop zelfs aanleiding voor de Hoppefeesten van Poperinge en de Hopduvelfeesten in Asse. Nu hebben die met de eigenlijke oogst nauwelijks iets te maken: het echte oogstfeest, in België ‘hommelpap’ of ‘hopfooi’ genaamd, speelde zich op de boerderij af. Ook Nederland heeft zijn ‘hoplast’ of ‘laars’ gekend: er werd ‘geklonken en gedronken, gesmuld en gedanst’. Daar wilde ik wel wat meer van weten. (meer…)
In de biergeschiedenis van Nederland zit nog een witte vlek: Beijersch bier. Vanaf midden negentiende eeuw kwam dit de oude Nederlandse biersoorten vervangen, helemaal nadat de nieuwe bierwet van 1868 toen het maken ervan een stuk goedkoper maakte. Dikwijls is dit Beijersch simpelweg gelijkgesteld aan pils, maar dat klopt niet. Pils was hier pas vanaf 1876, en dan nog maar in bescheiden mate. Maar wat was Beijersch dan wel? (meer…)
Gruit was een Middeleeuws bestanddeel van bier in de Lage Landen en westelijk Duitsland, zoals we de vorige keer zagen. De overheid had er een monopolie op en verdiende goed aan de verkoop ervan. Maar naar mijn smaak wordt er te vaak te geheimzinnig gedaan over wat er precies in gruit ging en waar het voor diende. Zo mysterieus was gruit namelijk helemaal niet: er zijn meer gegevens bewaard gebleven dan je misschien dacht. Hier dus een overzicht, en hierna kun je nooit meer zeggen dat we niets van gruit weten. (meer…)
Recent werd ik op Facebook toegevoegd aan een praatgroepje over gruit, ‘The Gruit Guild’. Dus veel foto’s van brouwsels en van kruiden plukkende mensen op de hei. Immers, gruit was een kruidenmengsel dat in de Middeleeuwen aan bier werd toegevoegd, voordat men hop toepaste. Maar onlangs kwam er een historische vraag langs, en dan bemoei ik me er graag mee. De vraag was: wáár kwam gruit nou eigenlijk voor? Een factcheck!
Kuit, princessebier, Loender, nog meer kuit… de laatste tijd duiken er langzaam maar zeker steeds meer Nederlandse bieren op die zijn gebaseerd op een herondekte biersoort uit het verleden. Het is nog geen complete renaissance, maar al met al komt er steeds meer echte vaderlandse bierhistorie op de markt, en dan heb ik het nog niet over de hobbybrouwsels. Tijd voor een overzicht dus. (meer…)
Afgelopen zaterdag mocht ik op de radio vertellen over het boek Verloren Bieren van Nederland, en ook nog eens bij het leukste programma dat er is: Spijkers met Koppen, al jaren op (NPO…) Radio 2.
Daar ligt het toch maar voor me, en jemig wat is het mooi geworden: het boek. Verloren Bieren van Nederland. Een blauwe harde kaft, binnenin glad papier, met al die plaatjes in kleur. Het verhaal van Nederlands bier van begin tot eind, met recepten erdoor gelardeerd. Ik vind het het mooiste bierboek van het jaar, maar het is ook logisch dat ik dat zou vinden. (meer…)
Op dit blog staat niet zo vaak een verslag van een brouwerijbezoek. Eigenlijk nooit. Niet dat ik niet graag eens een kijkje had genomen in een Middeleeuws gruithuis, een achttiende-eeuwse molbrouwerij of bij De Kraan en de Drie Snoeken in mijn geboortestad, maar die tijdmachine moet nog worden uitgevonden. Het dichtste wat in de buurt komt, is echter onlangs geopend in Amsterdam. Niet zomaar een nieuwe hippe brouwerij buiten het centrum, het is net iets meer dan dat, tenminste als je een beetje leip bent van historisch bier. (meer…)