‘Endlich Bier trinken zoviel Sie wollen’ Met die slogan bracht de Zwitserse brouwerij Hurlimann uit Zürich begin jaren zeventig zijn alcoholvrij bier ‘Birell’ op de markt. In 1974 kwam het naar Nederland, waar er reclame werd gemaakt met tv-spotjes met daarin brouwer Hurlimann zelf, die klungelig nagesynchroniseerd verkondigde: ‘Een goed bier, dat veel vrienden zal maken. Birell, dat smaakt, dat garandeer ik u.’ Het biertje sloeg nauwelijks aan, misschien omdat het niet lekker was, maar de prijs hielp ook niet: het was duur, omdat het brouwen twee keer zo lang duurde. Enkel in kerkelijke kringen was men enthousiast (Diakonie, ‘het maandblad voor hervormde diakenen’, zette zijn lezers aan propaganda ervoor te maken), en Birell verdween eind jaren tachtig van de Nederlandse markt. Tegenwoordig wordt het in Tsjechië nog wel gemaakt.

In de tweede helft van de jaren tachtig kwam alcoholvrije Clausthaler uit Duitsland tot ons. Om de een of andere reden sloeg dit wél aan. Misschien was de smaak echt beter, misschien was de bierdrinker er rijp voor. Toen in 1988 ook nog het Italiaanse drankje Crodino (‘aperitivo non-alcolico’) door Bols naar Nederland werd gehaald, begon men bij Heineken wakker te worden. Tijd om een aandeel van de groeiende alcoholvrije bierplas weg te gaan snoepen. Ze kwamen met Buckler.

Geen ‘verloren bier’ is in Nederland zo bekend als Buckler. Op Oudejaarsavond 1989 nam Youp van ’t Hek de naam Buckler een keer of vijf, zes in de mond en vanaf toen was Buckler voor een hele natie een bier voor sukkels: ‘Buckler, dat kent u wel hè, dat is dat gereformeerde bier.’ ‘Wat is een gewone man? In dit geval bedoel ik echt zo’n Hollandse eikel, zo’n lul, zo’n Bucklerdrinker. Zo’n type dat je ervan verdenkt dat ie z’n eigen caravan trekt.’

Buckler was op dat moment lekker bezig: had Clausthaler in 1988 nog tachtig procent van de alcoholvrij-biermarkt in handen, op het moment van de conference was die tachtig procent voor Buckler. Het sponsorde de wielerploeg van Jan Raas en had verder nog weinig te duchten van concurrentie. Tweeënhalf procent van de bierverkoop in Nederland ging naar alcoholvrij bier en dat aandeel steeg.

De andere bierbrouwers roken echter hun kansen en zo kwam Grolsch met Stender en Bavaria huurde Don Johnson (van Miami Vice) in om Bavaria Malt aan te prijzen. Dat laatste bier nam al snel de leiding. En op de een of andere manier kwam dat mede door Youp: al had hij in zijn show nog wel meer merken afgekraakt (Van der Valk, Douwe Egberts), Buckler bleef aan hem kleven en hij aan Buckler. Het hielp natuurlijk ook dat het zo’n verrekte goede show was.

Heineken deed intussen van alles om de concurrentie bij te kunnen benen: in 1991 werd de smaak van Buckler ‘sensationeel verbeterd’, er kwamen acties en er kwam een versie voor op de tap. Het hielp allemaal niks: in 1993 werd Buckler nog steeds gemaakt, maar het marktaandeel lag in Nederland op 2 procent van de alcoholvrije markt. Die tap-Buckler gaf touwens weer z’n eigen problemen: doordat er geen alcohol meer in zat die bacteriën af kon remmen, moest het een speciale tapinstallatie hebben waarbij het ‘bier’ van begin tot eind gekoeld werd. Weinig caféhouders hadden zin in zo’n investering.

Kwam het dus allemaal door Youp? In de verhalen die begin jaren negentig over alcoholvrij bier in de kranten stonden, gaat het ook vaak om de smaak. Het publiek vond Bavaria, dat al gauw veruit het best werd verkocht, gewoon lekkerder. Maar als je vandaag de dag nog eens wilt proeven of Youp gelijk had, rij dan even naar het buitenland. In de Intermarché in Lille wordt het nog steeds vrolijk verkocht. En je kunt diezelfde dag nog met de auto terug.

Afbeelding: Leidsche courant