Verloren bieren – 15 – Van Vollenhovens Stout

‘Iets dat men altijd in huis moet hebben! Komt men met het gure en vochtig weder koud en nat tehuis, dan verschaft een glas Vollenhoven’s Stout een zeldzame verkwikking.’ Kijk, daar heb je nou wat aan in dit jaargetijde. Toch is dit geen reclametekst voor een koffiemerk of hoestdrank, maar voor bier. In de rubriek Verloren Bieren deze keer aandacht voor hét bier voor oude vrouwen, kinderen, bloedarmoedigen, maaglijders, zwakken en kraamvrouwen: Van Vollenhoven’s Stout.

Engels bier was een vaste waarde in het bierassortiment in Nederland in de negentiende eeuw. De Porter, Ale en Stout gingen gretig over de toonbank en de tapkast. Daarom zou je verwachten dat de Nederlandse brouwers ook eens een poging zouden wagen het na te maken. Maar in tegenstelling tot de vele geslaagde kopieën van Beiers bier, sloegen de Engelse stijlen niet zo aan, hoewel er best pogingen werden gedaan.

Er was maar één brouwerij die succesvol met een Engelse stijl bier kwam, en dat was Van Vollenhoven’s brouwerij De Gekroonde Valk uit Amsterdam. Rond het midden van de negentiende eeuw was het één van de grootste brouwerijen van Nederland met zo’n vijftig à zestig werknemers. In 1880 kwamen ze met hun Stout. En ze kwamen tegelijkertijd met een stortvloed aan aanwijzingen hoe, wanneer en door wie het bier gedronken zou moeten worden.

In de negentiende eeuw had (zoals we al zagen met het Gezondheidsbier van Johann Hoff) eigenlijk àl het donkergekleurde bier de naam dat het goed was voor de gezondheid en Van Vollenhoven sprong daar met volle kracht op in. Vanwege de aangename smaak en het ‘gering gehalte aan alcohol’ werd het volgens eigen zeggen ‘door tal van geneeskundigen aanbevolen.’ Sterker nog, het was ‘met ons Princessebier vermengd zelfs voor kinderen een uitnemend versterkende drank.’ Een mooi staaltje negentiende-eeuws doelgroepdenken…

‘Er is geen drank die zoo geknipt is voor dagelijksch gebruik, ‘s middags aan tafel of ‘s avonds,’ was het devies. ‘De gemakkelijk opneembare, voedende bestanddeelen versterken het lichaam buitengewoon,’ dus met dit ‘versterkend, verwarmend’ bier dronk je ‘gezondheid met glazen’… En dat met een ‘Minimum alcohol, maximum extract.’

Van Vollenhoven probeerde hier duidelijk zoveel mogelijk hypochonders en bejaarden aan het bier te krijgen, en als het even kon elke dag. Een extra doelgroep waren borstvoedende vrouwen. Het bedrijf ging met zijn Stout ook internationaal de boer op, en zo won het ‘Bière brune du Faucon’ medailles op de Wereldtentoonstellingen in Parijs, Antwerpen en Melbourne. Sterker nog, het was een jaar na de introductie al in gebruik in ziekenhuizen in Parijs, zo jubelden de advertenties.

Maar wat was het precies voor bier? Met die ‘geringe’ hoeveelheid alcohol viel het wel mee. De Stout bevatte er 6% van, zo blijkt uit een scheikundige analyse uit 1885 waarin het werd vergeleken met de Stout van de Britse fabrikant Bass & Co, dat 8,35% alcohol bevatte. De dienstdoende scheikundige, professor J.W. Gunning, deelde verder mee ‘op grond van persoonlijke bekendheid met de fabriek,’ dat de Stout van Van Vollenhoven werd gemaakt uit mout, hop, water en gist ‘zonder eenig toevoegsel hoegenaamd.’

Toen Heineken in 1949 de brouwerij Van Vollenhoven overnam en sloot, werd het recept van de Stout nog éénmaal vastgelegd. Vijf kantjes waren er nodig om het uit te schrijven, met ingrediënten als azijnzuur, bruinmout, kleurmout, donkermout en lichtmout. Heineken bleef de Stout nog brouwen tot 2002. De productie werd stopgezet vanwege de minieme verkoopcijfers, en het hielp ook niet dat de natuurlijke donkere kleurstoffen van de Stout de leidingen van de Heineken-brouwerij in Den Bosch steeds vies maakten. Bovendien was Heineken het ondergistend gaan brouwen. ‘Het is niet te zuipen,’ zei Youp van ‘t Hek dan ook in 1993, bij de onthulling van een gedenkbeeld op de plek van de oude brouwerij. ‘Het lijkt wel hoestdrank…’

Maar het bier bleek toch zijn fans te hebben. Enthousiastelingen richtten Stichting De Gekroonde Valk op en wisten het originele in 1949 opgetekende recept te achterhalen in een bejaardentehuis in Velp, uit de handen van de weduwe van de brouwer. Dankzij de brouwkunde van brouwerij De Schans in Uithoorn is dit bier vervolgens uit de dood opgestaan. In 2009 werd het voor het eerst weer gebrouwen volgens het oude recept. Merk-eigenaar Heineken stond de rechten voor een symbolisch bedrag af.

En daarom kan ik, dankzij de inspanningen van al deze mensen, deze keer live vanuit het Arendsnest in Amsterdam verslag doen van het drinken van een Verloren Bier. Voor me op tafel staat een fles Van Vollenhoven & Co’s Extra Stout en ernaast staat een glas vol met een donkere vloeistof zonder schuimkraag (op de reclameplaat uit 1894 had het toch iets meer schuim). En het smaakt… verrassend vertrouwd. Het helpt dat ik gisteravond nog een Rooie Dop Oatmeal Stout op heb, want daar lijkt het erg op. Duidelijk de zelfde stijl, en het smaakt prima. Misschien staan al die ‘Verloren Bierstijlen’ toch niet zo ver van ons af als ik dacht. Nu nog even afwachten of de Stout ook echt m’n gezondheid versterkt.

Afbeelding: reclamearsenaal.nl


16 reacties op “Verloren bieren – 15 – Van Vollenhovens Stout”

  1. Marcel Plaatsman schreef:

    De moderne versie van De Schans kun je al enige jaren met regelmaat drinken in de Engelse Reet, n mooier decor kan dat bier zich niet wensen. Ik heb t leren kennen als n fijne volle stout, niet al te bitter, maar degelijk en doordrinkbaar.
    De stikstofversie in t Arendsnest viel me vandaag wat tegen.

    Toch is de stout die De Schans brouwt meer n vrije interpretatie dan n herrijzenis. Het is een wat steviger bier. De Jopen Extra Stout is ooit met dezelfde bedoelingen ontwikkeld en zou volgens mijn volkomen bevooroordeelde zegsman de eigenaar van Jopen dichter bij t origineel liggen.

    Wat waar is, weet ik niet. Ik moet ergens in 2005 begonnen zijn met bier drinken (bij café Oosterling, dat herinner ik me wel óók al zon prachtdecor), van de oorspronkelijke stout herinner ik mij niets.

  2. Fred Schiphorst schreef:

    Nog even een aanvulling: sinds dit jaar is de van Vollenhovens Stout niet meer bij de Schans gebrouwen. Terwijl ik dit schrijf pijnig ik mijn hersenen om me te herinneren waar wel, maar het wil even niet komen. Ik was ook niet bij de presentatie, misschien dat het daardoor komt. Maar er zal best een bierkenner langs komen die het wel weet!

  3. niels schreef:

    Was dit jaar in café Eik en Linde aan de Plantage Middenlaan
    22 te Amsterdam

  4. Rick Kempen schreef:

    De Van Vollenhovens Stout van 2013 is voor het eerst door de leden van de Stichting Gekroonde Valk gebrouwen, en zij huurden daartoe capaciteit en hulp van Stadsbrouwerij Wittenburg in Zevenaar.
    Voorheen brouwde De Schans inderdaad, omdat daar een installatie staat die het meest lijkt op de curieuze opstelling van Van Vollenhoven destijds. Maar er werden aardig wat vrijheden gepermitteerd door de brouwer waardoor de samenwerking uiteindelijk stuk is gelopen.

    Van een andere orde: Nederland heeft altijd een stevige stout traditie gehad, ingegeven door onze maritieme activiteiten. Stout schijnt zelfs ooit het meest gedronken biertype in Nederland te zijn geweest waarbij wij ons toelegden op de romiger, zachtere variant: de traditionele stour porter. Ik heb de bewijzen zo even niet bij de hand, maar in tegenstelling tot wat in de inleiding wordt gezegd was het een zeer levendige handel, het stout en porter brouwen in Nederland.

  5. Roel Mulder schreef:

    Ik weet niet waar Rick Kempen zn gegevens vandaan heeft, maar Nederlandse brouwers hebben nooit veel stout en porter gemaakt volgens mij. In het assortiment van 19e-eeuwse Nederlandse brouwers tref je toch vooral het standaard Nederlandse assortiment van die tijd aan (Gerstebier, Oud Bier, Princessebier, Faro). Van Vollenhoven is de grote uitzondering. Er was in Nederland in die tijd best veel Engels bier beschikbaar (Bass Pale Ale, Scotch Ale, Porter, zelfs Guinness) maar dat kwam voornamelijk uit de UK (ook Ierland lag toen in de UK). Wat voor aanwijzingen heb jij voor die grootschalige stout-porter-brouwactiviteiten in Nederland, Rick?

  6. Rick Kempen schreef:

    Het simpele feit dat Jopen, gespecialiseerd in het weer tot leven wekken van oude en verloren bierrecepten, een Extra stout op de markt bracht zegt al veel. Van de website van Jopen: De Extra Stout is een bierstijl die tot begin 1900 in Haarlem ondermeer werd gebrouwen door brouwerijen Het Scheepje en Lans en het Hert. See more at: http://www.jopen.nl/bieren/vast-assortiment/jopen-extra-stout/#sthash.ALVRfDxB.dpuf Alleen hier al drie voorbeelden vanuit alleen Haarlem, duidelijk suggererend dat dit bij veel meer brouwerijen werd gemaakt.
    Dan had je Van Vollenhoven, al sinds midden achttiende eeuw brouwer en exporteur (!) van Stout bier (onder de verrassende naam Falcon Stout).
    Ook brouwerij De Zwarte Ruiter in Maastricht voerde tot het midden van de twintigste eeuw een veelverkocht stout tot de Tweede Wereldoorlog had vrijwel elke Nederlandse brouwerij een stout op het menu!

    @Roel: tussen grootschalige stout-porter brouwactiviteiten en een stevige stout traditie zit nogal wat licht 🙂 Punt is: Nederland brouwde veel verschillende stijlen, en schroomde niet buitenlandse stijlen te kopiëren. Bovendien moesten we lokaal ook voorzien in de behoefte van bezoekers: voor de Engelsen brouwden wij onder andere stout en porter bieren.

    Ik kan in mijn aantekeningen van Minder Trammelant in Bierland de bron niet meer achterhalen die ik toen gebruikte om te zeggen dat stout naar verluid ooit de meest gedronken bierstijl van Nederland was dus die heb je, maar dat stout een zodanig groot bier was dat we het zelfs exporteerden, tot ver in de twintigste eeuw, mag toch bewijzen dat de traditie groter was dan je zo op het eerste gezicht zou denken.

  7. Rick Kempen schreef:

    Om nog een fijn voorbeeld van stout in Nederland, en de waarde ervan, te geven (aantekeningen Minder Trammelant weer gevonden), hier een link naar een foto van de Prijscourant Persfusten van De Oranjeboom Bierbrouwerij aan de Nassaukade, Rotterdam, van 1890. De eerste drie bieren zijn verschillende soorten stout, en deze zijn ook de duurste bieren die de brouwerij aanbiedt:
    Dubbel Stout à 23 cents de liter
    Extra Stout à 18 cents de liter
    Brown Stout (sic) à 15 cents de liter
    Zie hier: https://www.dropbox.com/s/3kstrl6ct4fizw6/2013-12-23%2014.02.31.jpg
    De afbeelding komt uit Het bier en zijn brouwers van Hallema en Ir. Emmens, uitgegeven in 1958 bij De Bussy, Amsterdam.

  8. Roel Mulder schreef:

    Hoi Rick,
    Dank je voor je toelichting. Het klopt dat meerdere brouwerijen een Stout voerden, maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat de meeste daarvan een reactie waren op het succes van de Van Vollenhoven Stout. Bij de introductie van het Van Vollenhovens Stout in 1880 wordt expliciet aangegeven dat het een Nederlandsche navolging van het Engelsche Stout is. (bv. Het nieuws van den dag, 30-04-1880) en vijf jaar later wordt nog eens aangegeven dat dit bier een bewuste poging was het buitenlandsche [=Engelse] fabrikaat concurrentie aan te doen. (Nieuwe Gorinchemsche Courant, 09-04-1885).
    Er is dus geen sprake van een Nederlandse Stout-traditie, die is pas begonnen bij Van Vollenhoven in 1880 en de die Stout werd vervolgens in rap tempo door de andere brouwers gekopiëerd, niet zelden met etiketten die expres sterk leken op die van Van Vollenhoven.
    Dat Stout op enig moment de meest gedronken bierstijl van Nederland was, geloof ik ook niet. Je ziet bij Van Vollenhoven al vanaf het begin dat ze het aanprijzen voor zieken, ouderen, kinderen etc., alle brouwerijen inclusief Van Vollenhoven voerden in hun assortiment diverse andere biersoorten en Beijers bier was tien jaar voor de introductie van Vollenhovens Stout al aan een ongekende opmars begonnen. Later, in 1938, dronk Nederland 576.000 hectoliter Pilsener en Münchener, 571.000 hectoliter lagerbier en 11.000 hectoliter Bockbier en Stout. Helaas heb ik eerdere cijfers niet bij de hand.
    Toch vind ik het fijn om af en toe wat tegengas te krijgen Rick, dat houdt me bij de les. Zo kan ik nog eens controleren of ik de feiten wel goed op een rijtje heb

  9. Rick Kempen schreef:

    Beste Roel

    Je hebt je feiten prima op een rij, geen zorgen. Pas alleen op met de interpretatie
    Er zijn niet heel veel harde cijfers over deze periode en met name de (volume)sprong die je maakt naar 1938 is een listige: vijftig jaar verder, er is een hoop gebeurd, en Bierland is inderdaad volledig veranderd!

    Volgens mij verschillen wij niet veel van mening, behalve daar waar het gaat om de wijde verspreiding van stout als een destijds door vrijwel alle brouwerijen gevoerde bierstijl. Vooral de investeringen in koelmachines (vrijwel NIEMAND had dat rond 1880!) maakte de opmars van pils (het oude Beiersch bier) tot een revolutionaire verandering. Dit is precies de reden dat Nederland en alle omliggende landen destijds zo veranderden qua bier. Maar in 1880 brouwde elke zichzelf respecterende brouwerij een of meerdere stout of porter bieren, nogmaals, de prijslijst der DOranjeboom brouwerijen spreekt wel boekdelen zou ik zeggen.

    Je stelling dat stout in Nederland (de traditie) pas bij Van Vollenhoven begint is dus volgens mij onzin: vele brouwerijen brouwden het toen al meer dan 100 jaar. Dat Van Vollenhoven veruit de meest succesvolle versie maakt is waar, en de dominantie die het merk destijds had maakte het tot (misschien wel) het meest gedronken bier van zijn tijd: in een historisch overzicht van Drankenhandel Woudenberg uit Wageningen wordt een en ander mooi uiteengezet, hoe belangrijk het bier zelfs in die omgeving eind negentiende eeuw was: een op drie cafes schonken louter Van Vollenhoven uit Amsterdam! Ook de Jopen verhalen. en hoeveel stout er al in Haarlem werd gebrouwen rond midden negentiende eeuw weerspreekt je vermoeden dat Van Vollenhoven de eerste was. Sorry, maar hier ga je uit de bocht. Zelfs Heineken maakte in 1873 al een Milk Stout die zelfs een medaille won. Sterker nog: de versie van Van Vollenhoven werd zo populair omdat zij een spiksplinternieuwe brouwerij hadden die topkwaliteit produceerden. Van Vollenhoven was in die zin eerder trendvolger dan trendzetter! Een en ander was overigens voor het goed der natie: goed bier brouwen om de overmatige en van slechte kwaliteit zijnde jeneverconsumptie terug te dringen. (De brouwerij was nauw geëngageerd bij de ARP, en de Gereformeerden rond Abraham Kuyper) http://www.onsamsterdam.nl/tijdschrift/jaargang-2009/27-tijdschrift/tijdschrift-jaargang-2009/112-nummer-10-oktober-2009?showall=start=2)

  10. freek schreef:

    Ik ben het met Roel eens; er is geen sprake van een Nederlandse Stout-traditie. Dat vele brouwerijen het al meer dan 100 jaar zouden brouwen is ook mij nooit gebleken, maar ik blijf evengoed benieuwd naar serieuze aanwijzingen hiervoor. De enkele keer dat hier gebrouwen Stout werd aangeboden was expliciet vermeld dat het namaak was, maar bijvoorbeeld even goed en veel goedkoper. Deze kan men terugvinden in de bronnen onder mijn artikel over kopiëren van bier en het ontstaan van stijlen.

    http://witteklavervier.nl/nl/historie/mythen-over-bier/biernamen-en-stijlen

  11. Roel Mulder schreef:

    Beste Rick,
    Ik zou toch nog graag even wat dingen rechtzetten. Dat niemand in Nederland anno 1880 koelmachines had is niet waar (of in ieder geval, je had niet per sé koelmachines nodig als je maar grote ijskelders had). In werkelijkheid waren de ondergistende brouwers in Nederland als paddestoelen uit de grond geschoten in die jaren, om een paar belangrijke te noemen:
    Koninklijke Beiersch 1867
    Amstel 1870
    Heineken 1873
    Amersfoortsche Beiersch-Bier-Brouwerij 1873
    Hengelo 1879
    ZHB 1881
    Oranjeboom 1885
    Deli 1886
    Van Vollenhoven 1886
    Drie Hoefijzers 1887
    Lans / t Hert in Haarlem 1887
    Juist de productie van ondergistend bier (toen nog meestal Beiers, en nog niet meteen pils) gebeurde vanwege de koeling op industriële schaal.
    Ik doe nou al een tijdje onderzoek en vóór 1880 zie je Nederlandse brouwerijen wel eens een ale maken (zie het artikel over Brown Stout uit Bodegraven, die onder de naam Ale werd verkocht). De Haan en Sleutels in Amsterdam adverteerde in de jaren 1858 1885 met Hollandsche Ale naast hun Hollandse biertypes en in de jaren 1881-1885 (dus ná de introductie van Van Vollenhoven Stout) zie je ze ook Stout en Hollandsche Porter maken. Van Vollenhoven maakte van 1872 t/m 1885 Princesse-Ale. t Fortuin in Alkmaar maakte hun Ale maar twee keer (in 1850 en in ca. 1856, en brouwer Wahlen zegt expliciet dat het geen succes is geworden vanwege de weinige bekendheid van de naam of alle andere vreemde bieren bij het publiek). Van Gorinchemsche Ale is enkel een etiket bekend uit ca. 1865 (in de prijslijsten van de Gorcumse brouwers, beschikbaar vanaf 1870, komen geen Engelse stijlen meer voor).
    Dit alles valt vóór 1880 echter in het niet met wat je aan Engelse Ales en Stouts aangeboden ziet worden. Het was Van Vollenhoven die succesvol in 1880 zelf met een Stout kwam, en ja, ze waren daarmee zeker trendsetter want veel andere Nederlandse brouwers deden hen na (de prijslijst van Oranjeboom die je toonde is uit 1890). Maar tegelijkertijd bouwde Van Vollenhoven dus ook een ondergistende brouwerij, geopend 1886, en daar gingen ze Beiers lagerbier brouwen.
    Dat Heineken in 1873 een prijs zou hebben gewonnen voor hun Milk Stout is leuk, maar ik heb inmiddels aardig wat literatuur over deze brouwerij doorgeploegd en was dit biertype nog niet tegengekomen. Ze hebben er dus niet bepaald veel productie van gehad en ze hebben er voor zover ik weet nooit mee geadverteerd. Op bieretiketten.nl staan er maar twee etiketten van vermeld, die duidelijk voor de export zijn gemaakt. En waarom staat die prijs uit 1873 (waarmee ze de krant destijds ook niet hebben gehaald) niet op het standaard Heineken-etiket?
    Wat het Stout uit Haarlem betreft, de eerste vermelding van Extra-Stout van brouwerij t Scheepje die ik in oude kranten aantref is van 1886. De eerste Lans Stout van brouwerij t Hert is van 1889 (in een advertentie uit 1888 die hun assortiment opsomt, staat er nog geen Stout bij). Kortom, ook de Haarlemmers waren duidelijk volgers van Van Vollenhoven.
    Cafés die enkel Vollenhoven Stout schonken zouden me verbazen, zeker gezien de niet afhoudende marketing van Van Vollenhoven dat het bier bedoeld was voor zieken, vrouwen, ouderen en kinderen. En kijk ook even naar het prijsverschil tussen Stout en de andere bieren (bv. in die prijscourant van Oranjeboom uit 1890). Maar ik heb dat artikel uit Wageningen dan ook niet gelezen, dus als je me kunt aanwijzen waar ik het kan vinden Of bedoelen ze dat ze in die cafés enkel Vollenhoven-bier schonken? Want ze maakten daar wel meer dan alleen Stout.
    Samenvattend, ik geloof dat Van Vollenhoven met zijn Stout in 1880 voor een Stout-trend onder Nederlandse bierbrouwers zorgde, en Stout bleef enkele decennia een vaste waarde in het assortiment van veel brouwers. Ze exporteerden het ook. Voor 1880 werd er geen of nauwelijks Stout in Nederland gemaakt, enkel wat Ale, en heel soms een verdwaalde nep-poorter zoals Freek die zo mooi heeft gevonden. Dat Stout op enig moment het meest gedronken bier was, durf ik wel te betwijfelen, in ieder geval bij de gemiddelde bierdrinker, voor wie er ook genoeg lager, pils, gerste- en princessebier op de markt was. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog stelde de consumptie van Stout in Nederland zoals gezien echter meer weinig meer voor, zeker vergeleken bij Pils en Lager.

  12. freek schreef:

    Er is een groot verschil tussen verhalen uit de tweede of derde hand en werkelijk zelf onderzoek doen. Vaak blijken de dingen dan toch anders dan gedacht en zo ook in dit geval. In grote lijnen komt de analyse van Roel overeen met mijn bevindingen. Voortbouwend daarop heb ik een (begin van een) speciale pagina met bronvermeldingen Stout made in the Netherlands gemaakt.

    Daarop kun je zien dat de 1880 datering van Van Vollenhoven die Roel ook hanteert niet klopt; ze maakten al veel eerder Stout! Erg grappig omdat ze in 1930 een gouden jubileum (50 jaar) vierden van hun Stout en ze dus zelf blijkbaar hun eigen geschiedenis ook niet meer kenden. Daarnaast is er natuurlijk wél een eeuwenlange traditie van zwaar donker bier brouwen in Nederland die veel verder teruggaat.

    http://witteklavervier.nl/nl/historie/bronnen/237-stout

  13. Roel Mulder schreef:

    Grappig Freek, die Stout van Van Vollenhoven in 1870 en 1872 had ik niet gevonden. Meer vermeldingen ervan kan ik voor 1880 zo gauw niet vinden. Maar goed, vervolgens zie je dat ze in 1880 die inrichting tot het brouwen van stout aan hun brouwerij toevoegen en het Stout brouwen pas echt serieus aanpakken. Complimenten voor het speurwerk!

  14. freek schreef:

    Zojuist weer de bronvermeldingen bijgewerkt:

    In het Nederlands tijdschrift voor geneeskunde, Volume 24 uit 1880 staan analyses van Extra Stout en Brown Stout van zowel de Gekroonde Valk als van Bass & Co.
    De Stout van Nederlands fabrikaat is in beide gevallen lager in alcohol en hoger in extract. De Extra Stout is bij de Gekroonde Valk Vol. 6% Alc. en de Brown Stout 4%.
    Het lijkt me duidelijk dat deze waardes een veel beter uitgangspunt opleveren dan het recept uit 1949 dat eerder leidraad was voor een recreatie van Gekroonde Valk bieren.

  15. Marc Bruynseraede schreef:

    Ik maak een biografie over de Nederlandse dichter Jozef Eijckmans, die uit een geslacht van succesvolle bierbrouwers uit Gorinchem (De drie Snoeken , De Kraan en De Hopbloem) afstamt. Zijn vader Franciscus Eijckmans is geboren in Amsterdam als zoon van Josephus Egidius Eijckmans II, geboren in Gorinchem in 1838 die de brouwersstiel heeft voorgezet nadat zijn vader Jozef Egidius I het Gorinchemse brouwersimperium had opgebouwd.
    Frans Eijckmans is geboren in Amsterdam en is in de jaren 1885 naar Suriname afgereisd waar hij gedurende circa 20 jaar zaken heeft gedaan. Dewelke, weet ik niet.
    Kan iemand mij meer informatie over Frans Eijckmans geven of over diens vader Jozef Egidius II die op het ogenblik van de geboorte van Frans klaarblijkelijk in Amsterdam woonde.

  16. Roel Mulder schreef:

    Beste Marc Bruynseraede,
    Ik heb veel informatie over de familie Eijckmans, kunt u mij mailen op info@roelmulder.nl? Alvast bedankt!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *